Introductie

De meeste mineralen vormen mooie kristallen. Naast handstukken is het ook mogelijk van mineralen alleen kleine kristallen te verzamelen. Deze "micromineralen" hebben het voordeel dat ze minder ruimte in beslag nemen dan "handstukken" en vaak zijn kleine kristallen mooier uitgekristalliseerd dan de grotere van hetzelfde mineraal. Een aantal mineralen komt zelfs alleen voor als kristallen die slechts enkele millimeters groot zijn. Deze micromineralen blinken uit in verfijnde kleuren, perfecte kristallen, ongewoonlijke combinaties, zeldzame mineralen en het genieten van de minerale schoonheid die je zelden ziet bij grote handstukken.

Er is veel micromateriaal beschikbaar op de vindplaatsen om zelf te vinden of te ruilen met mede micromountverzamelaars zodat je in een korte tijd een behoorlijke verzameling opbouwt. Per vindplaats is het mogelijk om al een aardige collectie op te bouwen. Voor het verzamelen van micromounts is het aan te bevelen om een microscoop te gebruiken.

Er zijn geen specifieke regels over hoe je micromounts maakt. Maar zo simpel is het: zoek een specimen, kraak het, maakt het schoon, bevestig het in een micromount doosje en doe er een label op en geniet van het resultaat. Een aantal standaard gereedschappen is goed om mee te beginnen. Pincetten, tangen, 10x vergrotings loepe, plastic micromountdoosjes, kit, lijm, haakseslijper met diamantdoorslijpschijf en een bankschroef. Na een tijdje merk je vanzelf wat de makkelijkste manier is om je micromounts te maken. De behoefte om steeds beter gemonteerde micromounts te krijgen met verbeterde technieken en de inzicht hoe de stenen beter kan kraken zorgen ervoor dat je steeds mooiere micromounts krijgt. Als je verder gaat met je hobby merk je dat je meer gaat specialiseren in vindplaats, mineraal, bewerking en/of fotografie. Je merkt ook als je je meer gaat verdiepen in MM dat je gaat kijken naar speciale vormen, kleuren en/of paragnese waardoor je steeds intensiever en met grotere interesse gaat kijken naar de specimen. Al deze activiteiten zullen je stimuleren om je interesse in micromineralen te vergroten en je zal merken dat je steeds meer gaat interesseren in de mineralen en de paragnese waarin deze zal voorkomen.

De beste manier om naar MM te zoeken is in eerste instantie (in het veld) met een loupe die 10x vergroot. Als je thuis de specimen verder gaat kraken zal je merken dat je het beste uitbent met een microscoop die een vergroting heeft van 20X tot maximaal 40X, als je een sterkere vergroting gebruikt merk je dat de diepte zo plat wordt dat het moeilijk wordt om de kristallen te bekijken. Een bijkomend probleem is dat wanneer je een hogere vergroting gaat gebruiken dat je ook meer licht moet geven. Dan merk je dat je met halogeen verlichting zoveel licht gaat toevoeren dat je je vingers kan branden en het gevaar loopt dat het mineraal door de warmte uit elkaar kan springen. Dit voorkom je wanneer je met koud licht werkt.

De micromounts die wij verzamelen zijn meestal gekristalliseerd, maar sommige micromounts komen alleen in niet kristallijne vorm voor. De meeste micromounters beginnen eerst algemeen micromounts te sparen, na een tijdje gaan ze zich meestal specialiseren. Dit kan zijn dat er alleen verzameld wordt van een of meer vindplaatsen (bijvoorbeeld alleen mineralen sparen van de groeve Clara in Oberwolfach in het Zwarte Woud Duitsland - hier komen alleen al ongeveer 400 mineralen voor) of alleen van vindplaatsen die men zelf heeft bezocht, men kan zich ook gaan specialiceren in een bepaald mineraal in alle voorkomende kristalvormen en kleuren (een goed voorbeeld hiervan is calciet, deze heeft alleen van zich zelf al meer als 3000 kristalvormen) en men kan een systematiek verzameling opzetten, dit houdt in dat men met behulp van een systematiek lijst (dana, lapis) zoveel mogelijk verschillende mineralen in verschillende vormen en kleuren bij elkaar verzamelt. Er zijn nog meer mogelijkheden om te specialiseren zoals insluitsels verzamelen, regio verzameling, land verzameling, fotografisch vastleggen van mineralen, enz.....

Een micromount verzameling heeft vele voordelen ten opzichte van een handstukken verzameling: minder ruimte, minder kosten, meer soorten mineralen, beter gekristalliseerde kristallen en ze zitten altijd goed verpakt in een kunststof micromount doosje. Als je micromounts gaat zoeken kan het voorkomen dat je een steen openslaat die vol zit met zeldzame micromounts. Vanwege het feit dat het steeds moeilijker wordt om mineralen te vinden (verboden en sluitingen van groeves) is het ruilen een goed altenatief om micromounts te verzamelen.

Hoe is het ontstaan?

Het verzamelen van mineralen is misschien wel de oudste hobby die bestaat. Maar het micromounten is pas ontstaan na de introductie van de microscoop door o.a. de Nederlander Anthonie van Leeuwenhoek. De eerste micromounts zijn in de Verenigde Staten rond 1870 gemaakt toen er 2 mensen (de Dominee George C. Rakestraw en George W. Fiss) onafhankelijk van elkaar zijn begonnen met het monteren van mineralen in doosjes. Kort daarna zijn er nog meer verzamelaars begonnen met het verzamelen van micromounts. Deze beginverzamelingen zijn de basis geweest van de grote verzamelingen in bijvoorbeeld het Smithsonian Institution, Harvard University, Academy of Natural Sciences in Philidelphia. Het is naar Nederland gekomen door een bezoek van Bert en Keesje Hanou uit Amerika aan GEA in 1974. Vanuit GEA Amsterdam zijn er meer afdelingen gestart in het land. Er zijn momenteel verschillende micromountverenigingen in Nederland. De micromount groepen hebben tot doel om het verzamelen van micromounts te bevorderen door middel van kennisoverdracht en het vergroten van de collectie.

Het zoeken naar micromounts

Er zijn verschillende manieren om een micromount verzameling tot stand te brengen: het zelf zoeken in het veld, ruilen met andere verzamelaars of kopen van handelaren. Als je mineralen gaat zoeken in groeves, storthopen of in mijnen kan het voorkomen dat je een bepaald blok tegenkomt waar meerdere goede / zeldzame micromounts uit kan halen die je weer kan ruilen met andere micromounters voor andere goede / zeldzame micromounts, daardoor kan je je verzameling uitbouwen.

Het zelf zoeken naar mineralen is heel leuk, maar het kan ook gevaarlijk zijn, behalve wanneer je de basis regels voor het veilig werken in de gaten houd. Als je gaat zoeken probeer dan altijd toestemming te krijgen van de eigenaar van het terrein. Ga nooit alleen zoeken en laat het thuisfront weten waar je heen gaat. Als je naar (bijvoorbeeld) een groeve gaat zorg er dan voor dat je geen (kapot) gereedschap achterlaat, want als dit in de kraker terecht komt kan dit veel schade veroorzaken. Neem alle afval en etensresten mee terug. Als je om het terrein te betreden hekken of slagbomen moet openen, zorg er dan voor dat deze ook weer gesloten worden. Ga nooit langs de wand lopen i.v.m. loskomend gesteente. Ga bij zandgroeves niet vlak langs de rand lopen.
Als je een locatie hebt uitgezocht om te bezoeken zorg dan dat je een voorstudie maakt. Dit betekent het opzoeken in boeken wat op er deze locatie voor mineralen te vinden zijn en hoe die eruit zien, en op het internet bepaalde sites opzoeken zoals:

• www.mindat.org mineralen en vindplaatsen database
• www.strahlen.org site voor vindplaatsen en discussie
• www.minerant.org site van MKA met veel gegevens